Reklamacja jakości dostarczonego towaru w handlu międzynarodowym

Podstawowym źródłem prawa regulującym stosunki stron międzynarodowej umowy sprzedaży jest Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzona w Wiedniu dnia 11 kwietnia 1980 r. Warunkiem jej zastosowania jest okoliczność, że strony zawartej umowy mają swoje siedziby w państwach, które ją przyjęły lub dla umowy  tej właściwe jest prawo państwa siedziby jednej ze stron, zgodnie z którym stosuje się w/w Konwencję.

Zasadą obowiązującą na gruncie niniejszej Konwencji jest, że sprzedający ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową, istniejącą w chwili przejścia ryzyka na kupującego, w tym nawet, jeżeli brak ten ujawni się dopiero w terminie późniejszym. Oznacza to,że ponosi on odpowiedzialność za szkodę wynikłą z nie wywiązania się ze swoich zobowiązań zgodnie z treścią zwartej umowy.

O niezgodności towaru z umową, a tym samym o jej naruszeniu możemy mówić gdy sprzedający:

• nie dostarczył kupującemu towaru według ilości, jakości i w asortymencie przewidzianym w umowie
• towar został umieszczony lub zapakowany w sposób inny aniżeli przewidziany w umowie.

Do obowiązków kupującego należy dokonanie kontroli dostarczonych towarów lub spowodowanie dokonanie tejże kontroli w najkrótszym, praktycznie możliwym w danych okolicznościach, terminie. Jeżeli  jednak umowa przewiduje przewóz towarów kontrola może zostać dokonana w terminie późniejszym, po dostarczeniu towarów na miejsce przeznaczenia.

Kupujący straci prawo do powoływania się na brak zgodności towarów z umową, jeżeli:

• nie zawiadomi sprzedającego o charakterze występujących niezgodności w rozsądnym terminie od chwili, w której niezgodności te zostały przez niego wykryte lub też powinny były zostać wykryte.
• nie zawiadomi go o niezgodności towaru z umową najpóźniej w ciągu dwóch lat od daty, w której towary zostały mu rzeczywiście wydane chyba, że termin ten jest niezgodny z umownym okresem gwarancji.

Kupujący, aby nabyć skuteczne prawo powołania się na brak zgodności towarów powinien:

1. zawiadomić sprzedającego o charakterze występujących niezgodności w rozsądnym terminie, jak również
2. dokonać wyboru i skorzystać z przysługujących mu środków ochrony prawnej bliżej określonych w przepisach art. 46 – 52 Konwencji.

W ramach tych uprawnień kupujący może żądać od sprzedającego dostarczenia towarów zastępczych. Żądanie to może przedstawić sprzedającemu jednak jedynie wówczas, gdy brak zgodności towaru z umową stanowi istotne naruszenie umowy, a żądanie wydania zastępczych towarów zostało mu przedstawione jednocześnie z zawiadomieniem o braku zgodności. Przyjmuje się, że w danym wypadku doszło do istotnego naruszenia umowy jeżeli strona została pozbawiona tego, czego zgodnie z umową miała prawo oczekiwać.

W razie braku zgodności towarów z umową, bez względu na to, czy cena została już zapłacona, czy nie, kupujący poza przypadkami wskazami w w/w Konwencji może żądać obniżenia ceny proporcjonalnie do różnicy między wartością rzeczywiście dostarczonych towarów w chwili dostawy, a wartością, jaką miałyby w tej chwili towary odpowiadające umowie.

Kupujący może żądać również usunięcia braku zgodności towaru z umową przez jego naprawienie, chyba że byłoby to nierozsądne ze względu na wszystkie okoliczności sprawy. Żądanie to również winno zostać przedstawione sprzedającemu jednocześnie z zawiadomieniem o braku zgodności.

W końcu kupujący posiada uprawnienie do odstąpienia od umowy w przypadku niezgodności towaru z umową. Uprawnienie to odnosi się jednak tylko do części niezgodnej z umową. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy w całości kupujący może złożyć tylko wtedy, gdy z niezgodność towaru umową stanowi istotne jej naruszenie.

Należy jednak podkreślić, że na gruncie konwencji wiedeńskiej obowiązuje zasada dobrej wiary w handlu międzynarodowym. Oznacza to, że strony stosunków międzynarodowych powinny przede wszystkim podejmować wspólne działania, zmierzające do ograniczenia skutków stwierdzonej niezgodności towaru z umową.

Więcej na ten temat znajduje się na blogu prawniczym, którego autorem jest Adwokat Andrzej Żurawski. Na blogu poruszane są kwestie dotyczące m. in. handlu zagranicznego, transgranicznych sporów sądowych, windykacji międzynarodowej – www.handelzagranica.pl